فندق ؟ / کاشت فندق ؟ / چگونه فندق بکاریم؟

یکی از خشکبار و تنقلات آجیلی که بسیار محبوب و پرمصرف است فندق می باشد. این نوع میوه بسیار پر کابرد بوده و در موارد زیادی به منظور خوراکی و بهداشتی از آن استفاده می شود.

منشا این میوه قاره اروپا و آسیای صغیر بوده است و از زمان های گذشته کاشت و پرورش آن در اروپا مرسوم بوده است و به تدریج به مناطق دیگر هم صادر شد.

فندق میوه ای است که پوست سختی دارد و شکل گرد و کوچک با پوست تقریبا قهوه ای و مغز شیری رنگ است. مغز فندق مانند سایر مغزهای دیگر بسیار مفید بوده و از خواص زیادی برخوردار است.

فندق به دو صورت خام و پخته(بو داده) مصرف می شود. بیشترین مصرف فندق در آجیل است و علاوه بر آن با استفاده از فندق، انواع شکلات های کاکائویی و شیرینی های متنوعی تولید می شود که طرفداران بسیاری هم بین کودکان و حتی بزرگسالان دارد. هم چنین روغن به دست آمده از فندق نیز در آشپزی و پخت و پز بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. روغن فندق اشتها آور بوده برای درمان سرفه مفید است. ۶۰ درصد مغز فندق از روغن تشکیل شده است.

روغن فندق منبع غنی از ویتامین E بوده و برای سلامت قلب نیز بسیار مفید است.

به طور کلی فندق از املاح و مواد معدنی زیر تشکیل شده است؛

• کلسیم که برای سلامت دندان ها و استخوان ها بسیار مفید است.
• آهن نقش مهمی در خون سازی دارد.
• روی برای تقویت و سلامت هورمون های جنسی مفید است.
• پتاسیم هم برای عملکرد مناسب ماهیچه ها و عضلات بدن فوق العاده تاثیرگذار است.

علاوه بر موارد بالا، فندق منبع غنی از ویتامین های B1، B2 و B6 است. مصرف فندق  به دلیل داشتن فسفر برای سلامت مغز بسیار مفید بوده و برای کودکان و نوجوانان که در حال رشد هستند، ضروری است.

اگر این موارد بالا باعث شد بیشتر از قبل برای کاشت درخت فندق ترغیب شوید بهتر است در ابتدا با روش کاشت و پرورش درخت فندق به طور کامل آشنا شوید. هر میوه و درختی برای رشد بهتر نیاز به اصول و قواعدی دارد تا به آن نتیجه ایده آلی که مدنظر است منجر شود.

ویژگی های ظاهری درخت فندق:

درخت فندق از جمله درختان زیبایی است که به هنگام شکوفه دادن در اوایل فصل بهار، منظره زیبایی را به ارمغان می آورد.

نهال فندق به طور معمول ارتفاعی حدود یک و نیم متر دارد ولی در صورت وجود شرایط خاص آب و هوایی تا ۶ الی ۷ متر هم قادر است رشد کند. درخت فندق پهن و نوک تیز با دو ردیف دندانه، به رنگ سبز یا دم برگی به طول تنزدیک یک سانتی‌متر می باشد.

نحوه کاشت و تکثیر درخت فندق:

برای کاشت نهال فندق از دو طریق می توان اقدام کرد؛

روش اول کاشت نهال با استفاده از هسته یا بذر فندق است. به این منظور از فندق تازه باید استفاده نمود. بهترین زمان برای استفاده از این روش در اواخر فصل تابستان است زیرا پوسته ها سخت شده اند و به رنگ قهوه ای در آمده اند. در این زمان نباید پوسته فندق را شکست زیرا باعث آسیب رسیدن به مغز فندق می شود پس بهتر است به وسیله یک شی تیز مثل سمباده  شروع به جداسازی پوست فندق کرد تا به بذر رسید. این کار تا زمان نازک شدن پوسته باید ادامه پیدا کند.

بعد از این مرحله باید به مدت یک روز درون آب قرار بگیرند. در این مرحله باید دقت داشتیه باشیم میوه هایی را که روی اب باقی بمانند را دور بریزیم زیرا استفاده از آن ها نتیجه مطلوبی در پی نخواهد داشت. بقیه میوه ها را بهتر است در مخلوطی از خاک همراه شن در عمق ۲۰ سانتی متر نگه داشته و بعد از قرار دادن در یک پلاستیک سوراخ برای جریان هوا، منتظر جوانه زدن میوه بمانیم. ظرف مورد نظر را حتما در یک مکان سرد (ترجیحا یخچال) قرار دهید. مدت زمانی که طول می کشد تا میوه ها جوانه بزند ۳ الی ۵ ماه است. بعد از گذشت این مدت باید بذر به دست آمده را در مکانی روشن قرار دهید، میزان دمای مورد نیاز در طی شب و روز ۲۶ و ۲۱ درجه سانتی گراد است. بعد از یک ماه بذرها شروع به جوانه زدن می کنند و بعد از رسیدن به ارتفاع ۱۵ الی ۳۰ سانتی متر می توان آن را به مکان مورد نظر انتقال داد.

خاک مناسب برای درخت فندق:

درخت فندق حساسیت آنچنانی نسبت به جنس و نوع خاک ندارد  و معمولا سازگاری دارد ولی بهتر است خاک درخت فندق تا حد نسبتا زیادی عمیق باشد تا قدرت جذب آب بالایی داشته باشد. خاکی که این خصوصیات را دارد  اغلب از نوع رسوبی، رسی و شنی است. به طور کلی خاکی که سبک تر باشد برای این درخت مناسب تر است.

خاکی برای این میوه از همه مناسب تر است که مقدار آهک آن از ۱۰ درصد بیشتر باشد چون ریشه های درخت فندق نباید در خاک دچار احساس خفگی شوند. بنابراین کاشت بذر فندق در خاک رس و انواع خاک سنگین و غیرقابل نفوذ و به طور کلی در هر خاکی که دارای زهکشی مرطوب نباشد بهتر است انجام نشود.

آبیاری مناسب درخت فندق:

درخت فندق هم مثل هر درخت دیگری باید به میزان و دفعات کافی آبیاری شود تا به خوبی رشد کرده و ثمره بیشتری داشته باشد. درخت فندق به آب نسبتا زیادی برای رشد کافی نیاز دارد. بهتر است در اطراف ریشه های درخت فندق از رطوبت لازم برخوردار باشد هم چنین وجود اسیدی به نام اسید آبسیسیک در پیرامون ریشه در افزایش رطوبت درخت فندق تاثیر مثبت دارد. به طور کلی در مناطقی که دارای بارندگی متوسط نسبت به بالا باشد مناسب ترین محیط برای کاشت درخت فندق می باشند. البته باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که میزان آبیاری نباید از حد مجاز و متوسط بالاتر رود که در این صورت تاثیر عکس بر رشد درخت خواهد گذاشت. اگر میزان بارندگی سالیانه حداقل ۸۰۰ میلی لیتر در سال باشد می توان از روش کشت دیمی برای کاشت درخت فندق بهره برد.

درخت فندق به طور متوسط هر ۴ روز یکبار باید آبیاری شود.

رطوبت مناسب درخت فندق :

رطوبت هم یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در رشد بهتر و سریع تر درخت فندق است که باید به آن توجه شود. مقدار رطوبت کافی  برای رشد مطلوب درخت فندق بهتر است بین ۷۰ الی ۸۰ درصد باشد.

در صورتی که فرآیند آبیاری درخت فندق به درستی انجام شود بر سرعت رشد درخت تاثیر مستقیم داشته و کیفیت وکمیت محصول نهایی افزایش می یابد. همچنین آبیاری به مقدار کافی باعث تقویت و افزایش استحکام ریشه درخت خواهد شد.

همان طور که گفتیم شرایط آب و هوایی بر رشد مطلوب درخت فندق تاثیر بسزایی دارند. وزش باد هم یکی دیگر از عوامل موثر است که باید کنترل شود. در فصل زمستان هم زمان با شروع گل دهی و گرده افشانی درخت فندق، این احتمال وجود دارد  که بادهای شدید و سردی شروع به وزیدن کنند که برای گرده افشانی درخت اصلا مناسب نبوده و حتی موجب سوختگی شاخه های جوان می شود.

علاوه بر این بادهای سرد و شدید، بادهای گرم و خشکی که در فصل تابستان رخ می دهد هم باعث سوختن و آسیب دیدن برگ ها و شاخه های جوان می شود. بنابراین بهتر است به این نکته که مختص آب و هوای یک منطقه است نیز توجه داشته باشید و در صورتی که مجبور به کاشت درخت فندق در این ناحیه ها شدید از درختان بادشکن استفاده کنید تا در برابر انواع باد ها از درخت محافظت داشته باشد.

نور مناسب برای درخت فندق:

درخت فندق علاوه بر موارد بالا به نور زیاد به صورت مستقیم نیاز دارد. حتما دقت کنید محل کاشت درخت فندق به نحوی باشد که در معرض نور کافی و مستقیم خورشید قرار بگیرد.

برداشت فندق:

زمان برداشت این محصول از اواخر فصل تابستان آغاز شده و تا اوایل پاییز ادامه دارد.

زمان گل دهی درخت فندق ۳ تا ۴ سال بعد از گذشت از کاشت صورت می گیرد ولی تقریبا ۳ سال هم زمان نیاز است تا درخت فندق شروع به میوه دهی کند. برداشت محصولات در درخت فندق می تواند با استفاده از دستگاه ها و ماشین آلات لرزاننده درخت باشد ولی برخی کشاورزان ترجیح می دهند میوه ها به صورت طبیعی ریزش داشته باشند.