اگر به فکر کاشت نهال میوه افتاده اید باید بدانید که هر نهالی اصول کاشت و نگهداری خاص خود را دارد و نهال میوه هم از این قاعده مستثنی نیست. پس بهتر است قبل از کاشت نهال هر میوه ای ابتدا اطلاعات کافی در مورد آن میوه و شرایط کاشت و نگهداری نهال آن کسب کنید و سپس اقدام به کاشت آن کنید.
بسیاری از درختان میوه از طریق قلمه زدن و به روش پیوندی کاشته می شوند. برای انتخاب گیاه و نهال ییوندی باید توجه داشته باشیم که حتما نهالی که انتخاب کردیم سالم و بدون درگیری با هر آفت و بیماری باشد. بهتر است از نهالی استفاده کنید که ریشه های قوی داشته باشد و میوه های آن از کیفیت بالایی برخوردار باشد.
در هنگام پیوند زدن باید حتما دقت داشته باشید که محل پیوند روی نهال در ارتفاع ۱۵ الی ۲۰سانتی متری متصل شده باشد و بالاتر از سطح خاک قرار داشته باشد. شاید این سوال برای شما پیش بیاید که چرا نباید پیوند زیر خاک قرار بگیرد؟ اگر پیوند زیر خاک قرار بگیرد بعد از رشد نهال تشخیص این که شاخه های تولید شده و رشد کرده از پایه هستند یا پیوند، سخت تر می شود. دانستن این موضوع به شما کمک می کند که بدانید کدام شاخه ها را باید قطع کنید زیرا شاخه های رشد کرده از پایه باید از بین بروند زیرا فایده آنچنانی ندارند و انرژی زیادی تلف خواهند کرد. علاوه بر این موضوع همانطور که در قسمت های ابتدایی تر مقاله هم گفتیم باید محل پیوند با خاک را بررسی کنید زیرا احتمال اینکه به آفات و بیماری های مختلف قارچی جدا شده باشند وجود دارد پس باید بسیار مراقب این موضوع باشید.
نکته مهم دیگر در کاشت نهال میوه این است که باید قبل از کاشت نهال، شرایط و محیط لازم برای نهال را فراهم کنید. از نظر آب وهوایی حتما بررسی کنید که نهال میوه ای که می کارید با محیط شما سازگار است و یا خیر. علاوه بر سازگاری محیط باید فضایی مناسب را هم به این منظور آماده کنید.
اگر می خواهید نهال میوه را در باغچه حیاط خانه خود بکارید باید خاک باغچه را بررسی کنید که سالم و حاصلخیز باشد. باید از نظر تغذیه خاک مورد نظر را بررسی کنید و انواع کودهای لازم (چه کود از نوع حیوانی و چه شیمیایی) برای رشد بهتر نهال میوه را تهیه کنید تا در نهایت میوه بهتر و با کیفیت تری داشته باشید. خاک باید عاری از هر گونه مواد اضافی از قبیل سنگ و گچ و … باشد ولی برعکس هر چقدر خاک از کودها و باقیمانده گیاهان و جانوران غنی تر باشد برای نهال شما و رشد سریعتر آن بهتر خواهد بود. البته این نکته را فراموش نکنید که هر نهال میوه ای به کود نیاز ندارد در صورتی که به نهالی که به کود نیاز ندارد کوددهی شود باعث کاهش رشد آن خواهد شد. مناسب ترین زمان برای کوددهی درخت میوه اوایل بهار تا اوایل تابستان است. اصلا نباید کوددهی را به اواخر تابستان و حتی پاییز موکول کنید زیرا تاثیر عکسی در رشد آن خواهد داشت.
البته سن درخت میوه هم در میزان کود لازم برای آن تاثیرگذار است. در برخی موارد می توان کمی به جای کوددهی (نه کاملا) از روش های دیگری مثل از بین بردن علف های هرز درخت و یا تنظیم کردن رطوبت خاک برای افزایش رشد نهال استفاده کرد. اگر به اندازه کافی تحقیق کنید خواهید فهمید که میانگین رشد هر درخت در سال چقدر است و با توجه به آن اگر نهال شما رشد کافی نداشت کوددهی به مقدار کافی و نیاز صورت بگیرد. مناسب ترین کود برای نهال میوه کود NPK است که نوعی کود متعادل کننده شناخته می شود زیرا دارای نیتروژن، فسفر و پتاسیم به مقدار مساوی است.
توجه: هنگام کوددهی به نهال حتما از دستکش استفاده کنید، زیرا بسیار برای پوست خطرناک اند!
توجه ۲: کوددهی حتما با فاصله از تنه درخت و ریشه صورت بگیرد چون ممکن است به آن آسیب برساند.
اگر خصوصیات خاک خوب را بخواهیم برای شما شرح دهیم باید بگوییم؛
خاک مناسب برای کاشت نهال میوه، تیره تر از خاک های دیگر است و رنگ قرمز مایل به قهوه ای یا سیاه دارد ولی خاک نامناسب رنگ و روح آنچنانی ندارد و به سادگی قابل شناسایی از خاک سالم است. علاوه بر این یک روش دیگر برای تشخیص خاک کشاورزی مناسب این است که مقداری از خاک خشک را در مشت خود بگیرید و بهم فشار دهید، خواهید دید که خاک فشرده می شود و بهم می چسبد و بعد از وارد شدن یک ضربه به آن از هم جدا شده و پودری می شود این در حالی است که خاک نامناسب بسیار چسبنده است و از هم جدا نمی شود.
مکانی که برای کاشت نهال آماده کرده اید علاوه بر ویژگی های خاک و باغچه، باید از خصوصیت دیگر هم بررسی کنید و شرایط را کاملا برای نهال خود فراهم کنید. میزان نور خورشید به اندازه کافی هم نکته دیگری است که باید به آن توجه شود. برخی درختان به نور کمتری نیاز دارند و مشکلی پیش نمی آید ولی درختان میوه ای هم وجود دارند که نور خورشید تاثیر بسزایی در رشد و کیفیت میوه شان خواهد داشت.
آبیاری نهال هم مورد مهم دیگری است که بازهم وابسته به نوع میوه تان است. برخی درختان میوه به آب زیادی برای رشد و شادابی نیاز دارند در حالی که درختانی هم وجود دارند مثل انجیر که به آب کمتری برای رشد نیاز دارند.
بعد از این مراحل و آماده سازی محیط برای کاشت نهال میوه، نوبت به آماده سازی خود نهال برای کاشت می شود. ریشه نهال را قبل از کاشت نباید در معزض هوا و یا نور قرار دهید و بهتر است با نایلونی تیره رنگ و البته کمی مرطوب بپوشانید. البته ریشه های نهال بسیار حساس هستند و بهتر است انتقال کاملا با احتیاط صورت پذیرد و در صورت آسیب دیدن بهتر است آنها را هرس کنید تا سایر قسمت های نهال را هم درگیر آفات احتمالی نکند و در افزایش رشد آن نیز موثر خواهد بود.
در مناطق بادگیر بهتر است به همراه نهال یک قیم محکم هم کنار نهال قرار داده شود تا در صورت وزش باد به نهال آسیب وارد نشود و نهال خم یا شکسته نشود.
اگر قصد کاشت و پرورش نهال میوه در یک باغ را دارید باید علاوه بر موارد بالا به میزان فاصله لازم برای کاشت نهال ها هم بپردازید. رعایت فاصله مناسب بین درختان در بهبود کیفیت محصول نهایی شما تاثیرگذار خواهد بود و این فاصله هم بستگی به نوع درخت شما خواهد داشت.
در کل امیدواریم نهال میوه ای خوب با محصولات عالی و درجه یک داشته باشید.