چگونه از نهال گردو مراقبت کنیم؟/ پرورش دهیم؟/ بکاریم؟

درخت گردو از خانواده راش سانان است که انواع مختلفی دارد. منشا اصلی این درخت در ایران است و انواع مختلف تجاری آن با نام های  گردوی کاغذی، نوک کلاغی و ضیاء آبادی قزوین وجود دارد. ولی در اطراف ایران مثل کشورهای شرق اروپا و اروپای مرکزی تا غرب و شمال غرب آسیا هم دیده شده است. علاوه بر زیبایی این درخت دارای میوه های مفید و گران قیمتی هم می باشد.

درخت گردو یک پایه بلندی دارد که بلندی آن از ۱۰ متر تا ۲۵ متر ارتفاع دارد البته گفته شده گستردگی این درخت  ۴۰ متر هم رسیده است. چوب این درخت بسیار سخت و از مقاوم ترین چوب هاست. ساقه درخت گردو به شکل لایه لایه است که پوست شیاردار با تنه صاف و سخت دارد. گل های نر و ماده درخت گردو هرکدام ویژگی های خاص خود را دارند مثلا گل های نر به شکل آویخته ولی گل های ماده به شکل قائم بر روی شاخه ها هستند. هر گل نر در درخت گردو با تعدادی فلس پوشش داده شده است که پرچم هایی در خارج شان قرار دارد. گل های ماده درخت گردو کمتر است و بیشتر از ۴ تا نمی شود. گل ماده در قسمت خارجی خود پوشش کوچکی دارد که زواید آن به تخمدان متصل است.

گردو به رنگ سبز روشن و به صورت مرکب از برگچه های بزرگ و با تعداد فرد است و طولشان بین ۲۰ تا ۴۰ سانتی متر و پهنای آن ۲.۵ تا ۴ سانتی متر است.

سیستم ریشه ای درخت گردو محوری و بسیار عمیق است. اما جنس خاک درخت گردو مسئله ی خیلی پیچیده ای نیست و معمولا در انواع خاک ها رشد می کند ولی در خاک های غنی و سبک عمیق بهتر رشد میکند و شکوفا میشود. پس بهتر است قبل از کاشت درخت گردو خاک زیرین آن و واکنش های شیمیایی خاک مورد آزمایش قرار بگیرد تا میزان جذب و عناصر داخل خاک شناسایی شود تا متناسب با آن اقدامات لازم انجام شود و موجب ایجاد بیماری های قارچی در گردو نشود. خاک زیرین درخت گردو باید خالی از سنگ های سخت و لایه های غیر قایل نفوذ باشد.

وضعیت آب و هوایی که درخت گردو در آن رشد می کند خیلی سخت نیست و درخت می تواند گرما و سرما و حتی یخبندان را تحمل کند. البته بعد از شروع به رشد بهتر است حداکثر دمای محیط آن تا -۳ درجه باشد تا برگ ها و گلهای درخت آسیب نبینند و میوه های کمتری به بار بیاورد. البته بارش های باران شدید همراه با تگرگ با وارد کردن ضربه های محکم به گردو موجب ایجاد لک های سیاه در گردو ها میشود.

درخت گردو بهتر است در مناطق ساحلی و معتدل کاشته شود زیرا در این نواحی بهتر رشد می کند. درخت گردو در برابر نور آفتاب مستقیم و باد هم مقاوم است ولی در مناطق گرم و خشک توصیه می شود پوست نهال جوان گونی پیچ شود تا در برابر آفتاب سوختگی هم مقاوم باشد و آسیبی به آن وارد نشود. در دمای بالای ۳۸ درجه درخت گردو دچار آفتاب سوختگی می شود که این کار موجب پوک شدن مغز گردو ها خواهد شد.

میوه درخت گردو در اواخر شهریور تا اوایل مهر نمایان می شود که پوسته بیرونی سبز رنگ دارد و با کندن پوست سبز پوسته چوبی و سخت قهوه ای رنگ دارد که در بازار هم معمولا به این صورت به فروش می رسد. البته داخل این پوسته سخت مغز گردو هم با پوسته ای نازک تر پوشیده شده است و گردو را به چهار قسمت مساوی تقسیم کرده است. میوه گردو به نوعی بیماری پوسیدگی مغز گردو حساسیت دارد و نهال های جوان گردو در معرض این بیماری هستند. در صورتی که نهال به این بیماری دچار شود لکه هایی روی برگ های آن ایجاد میشود که باعث خراب شدن و چروکیدگی مغز گردو خواهد شد.

نهال گردو هم مانند همه نهال های دیگر به نگهداری و مراقبت های خاص خود نیاز دارد تا نتیجه ی مطلوبی حاصل شود. برای هرس کردن نهال جوان را به اندازه ۳۰ تا ۴۵ سانتی متر ارتفاع از سطح زمین هرس کنید. در فصل تابستان آن شاخه ای که از همه شاخه ها سالم تر باشد را انتخاب کنید تا شاخه اصلی باشد و بقیه شاخه ها را حذف کنید. ۹ بعد با شروع فصل بهار شاخه هایی که در حال شکل گرفتن باشند آنهایی که اسکلت ثابت ۱.۵ تا ۱.۸ متری ارتفاع از سطح زمین را داشته باشند را انتخاب کنید بقیه شاخه ها را حذف کنید. همیشه به یاد داشته باشید بین همه ی شاخه های ان همیشه فاصله ۶۰ سانتی متری را رعایت کنید و باقی شاخه ها را قطع کنید. بعد از این مراحل نیاز به فرم دهی شاخه هاست که به مرور هرس خشکه گیری در بعضی مواقع نیاز خواهد شد.

درباره تغذیه درخت و باردهی آن هم در اوایل فروردین بهتر است کود از ته داده شود تا باردهی مناسبی داشته باشد.

البته آبیاری نهال گردو در فصل تابستان بسیار مهم است و نیاز به رطوبت بیشتری دارد. اگر اب کافی به درخت گردو نرسد باعث می شود کیفیت میوه های آن کاهش یافته و عملکرد ضعیفی داشته باشد. برعکس اگر آب بیش از حد هم به درخت گردو داده شود باعث بیماری های ریشه ای میشود و رشد آن را کندتر می کند. به طور کلی میزان آبیاری درخت گردو به سن آن و عوامل مختلفی مثل جنس خاک درخت و منطقه مورد نظر وابسته است. ریشه های درخت گردو به روش غرقابی هم حساس بوده و در صورت استفاده از این روش برگ های آن خشک شده و پژمرده می شوند و به اصطلاح فلج گیاهی رخ می دهد.

در خصوص سم پاشی برای درخت گردو باید به این نکته توجه کنید که سم پاشی باید قبل از اینکه جوانه ها شکوفا شوند انجام شود و از محلول های سم پاشی مثل بوردو استفاده شود. در صورتی که درخت به آفت ها و شته دچار شد بهتر است ازلیندن، نیکوتین یا مالاتیون برای سم پاشی آن استفاده شود.

محصول دهی و باروری درخت گردو بعد از حدود ۵ سال شروع میشود و تا ۱۵ سالگی به میزان حداکثر ثمردهی خود می رسد. درخت گردو هم از جمله درختان دارای عمر زیاد است که ۲ تا ۳ قرن طول عمر دارد.