زمان پیوند درخت گردو

نتایج آزمایش علمی: يک آزمايش مقدماتي در سال ۱۳۸۳ با تعداد يازده تيمار پيوندي شامل پيوند اسکنه اي، اسکنه اي زير خاکي، بارک (زيرپوستي)، زبانه اي، پيوند شکمي در سه زمان مختلف (بهاره، تابستانه و پاييزه)، پيوند وصله اي در سه زمان مختلف (بهاره، تابستانه و پاييزه) و پيوند قاشي در نهالستان ايستگاه تحقيقات کشاورزي کهريز صورت گرفت. آزمايش اصلي با همان تعداد تيمار در قالب طرح بلوک کامل تصادفي در ۴ تکرار در يک نهالستان خصوصي واقع در اروميه در سال ۱۳۸۴ اجرا گرديد. براساس نتايج بدست آمده بين روش ها و زمانهاي مختلف اختلاف معني داري از نظر درصد گيرايي پيوند وجود داشت، به طوريکه بيشترين درصد گيرايي (۹۳.۳% و ۸۳.۷۵% در سال ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴) مربوط به پيوند بارک يا زير پوستي اجرا شده در اوايل ارديبهشت ماه بود. پيوند وصله اي بهاره در ۱۳۸۴ با حدود ۶۰% و شکمي بهاره با تقريبا ۴۰% موفقيت در گيرايي پيوند، در هر دو سال آزمايش در رتبه دوم قرار گرفتند. همچنين نتايج مطلوبي در هر دو سال، از پيوند اسکنه اي زير خاکي (حدود ۴۰%) به دست آمد. ليکن اين ميزان در پيوند اسکنه معمولي به حدود ۲۰% کاهش يافت. در ساير پيوندها با وجود بالا بودن درصد سبز پيوندگاه دو هفته پس از عمل، گيرايي پايه و پيوندک موفقيت آميز نبود. بر طبق نتايج، بهترين محدوده زماني براي پيوند گردو از اوايل فروردين تا حداکثر اواسط ارديبهشت ماه بود. بنابراين، توصيه مي شود پيوند گردو با دو روش پيوند زيرپوستي و وصله اي ترجيحا در اوايل بهار با ذخيره سازي پيوندک ها در سردخانه صورت گيرد.

فصل پیوند گردو بستگی به نوع پیوند (Type of grafting) دارد:

برخی می گونید که پیوند گردو در زمستان درست است ولی برخی دیگر می گویند که زمان پیوند درخت گردو را بررسی کنیم در نهایت پیوند درخت گردو در تابستان توصیه می شود. اما کدام درست می گویند؟

جواب: پیوند گردو به دو صورت انجام می گردد:

• الف – پیوند شاخه ( Grafting ) که در فصل خواب و زمستان انجام می شود. (زمان پیوند سرشاخه گردو)
• ب – پیوند جوانه ( Budding ) که در فصل بیداری و در بهار و تابستان انجام می شود.

پس هرکسی درباره زمان پیوند گردو از شما سوال پرسید باید در جواب بگویید که بستگی به نوع پیوندش دارد!

دمای مناسب پیوند گردو:

محدوده دمایی مناسب برای پیوند گردو بین ۳۰-۲۰ درجه ( دمای مطلوب ۲۶ درجه)

می باشد. بایستی زمان پیوند را طوری انتخاب نمود که بعد از عمل پیوند، به مدت ۴هفته دمای فوق الذکر موجود باشد تا بیشترین گیرایی پیوند حاصل شود. در پیوند فصل خواب نیز برای تامین دمای فوق الذکر می توان از انرژی برق یاآب گرم استفاده نمود.

پیوند وصله ای (Patch budding) [پیوند گردو در شهریور] :

پیوند وصله ای موفقترین روش در بین پیوندهای جوانه در گردو می باشد. بهترین زمان اجرای این پیوند در کرج و شرایط مشابه آن از نیمه دوم تیرماه تا اوایل مرداد می باشد که درصد موفقیت آن به ۶۰ – ۴۰ درصد می رسد . البته در استانهای شمالی کشور ( مازندران، گلستان، گیلان ) می توان این نوع پیوند را در اواخر مرداد تا شهریور نیز انجام داد که پس از گذراندن زمستان ملایم ، نهالهای پیوندی در بهار سال بعد، موفقیت زیادی در گیرایی پیوند نشان می دهند. در پیوند تیرماه درجه حرارت مناسب بین۳۰- ۲۰ درجه سانتیگراد ( متوسط ۲۶- ۲۵ درجه ) می باشد دو برش افقی بطول ۵/۲ سانتی متر روی پایه و پیوندک ایجاد نموده البته این برشها باید در منطقه صافی از پایه که حدود ۲۰-۱۰ سانتی متر بالاتر از سطح خاک می باشد انجام شود. سپس بوسیله چاقوی دو تیغه، دو برش عمودی انجام گرفته و پس از آن با دو برش افقی به یکدیگر وصل میگردند. پوست بریده شده به صورت یک قطعه مستطیلی شکل از پایه جدا می گردد.

این عمل باید در روی قسمت جوانه دار ساقه پیوندک نیز انجام گردد. تحقیقات بعمل آمده، استفاده از پایه های ۲ ساله در این نوع پیوند مناسب تر است. توصیه می گردد جوانه هایی که برای تهیه پیوندک مورد استفاده قرار می گیرند از شاخه های صافی که مقطع عرضی آنها کاملاً دایره ای شکل و رنگ پوست آنها خاکستری مایل به قهوه ای است (سبز نیست) تهیه گردند. . ضمناً بایستی فقط از جوانه های سالمی که دارای اندازه درشت تا متوسطی هستند جهت پیوند وصله ای استفاده گردد. استفاده از نوار پیوند یا چسبهای نواری و یا پلاستیک مخصوص محل پیوند را طوری می بندند که فقط نوک جوانه بیرون باشد. ۸-۶ هفته بعد از انجام عمل پیوند می توان نوار پلاستیکی را با احتیاط باز نمود .

پیوند امگا:

بهترین زمان انجام این پیوند اواخر زمستان و اوایل بهار است، این پیوند با استفاده خاصی که پایه و پیوندک را بصورت حرف یونان برش داده و داخل یکدیگر قرار می دهد، زده می شود. قرارگیری پایه و پیوندک در یکدیگر ، محل پیوند را در داخل پارافین ذوب شده ایکه حدود ۷۵-۸۰ درجه سانتی گراد حرارت داده است فرو می برند و پس از آن ، محل قرار داده در پارافین را بلافاصله در داخل آب سرد قرار می دهند. در این روش پایه و پیوندک باید یکساله بوده و پس از درآوردن نهالهای پیوندی از خاک باید آنها را به مدت سه هفته در داخل خاک اره مرطوب در اتاقی با دمای ۲۸-۲۶ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۸۰٪ قرارداد. سازگاری با هوای بیرون شاخه ها را برای چند روز به یک محیط سایه داری دمای اتاق انتقال داده و سپس تا پائیز بعد آنها را در یک خزانه کاشت. با توجه به اینکه استفاده از این نوع پیوند مستلزم داشتن پایه و پیوندکی با قطر مشخص و یکسان می باشد، ساخت و به کارگیری ماشین های پیوندزنی پیوند امگا در سطح جهانی محدود شده است.

شرایط و زمان مناسب پیوند درخت:

پیوند درخت را می توان به یکی از کارهای آسان طبقه بندی کرد اما اگر همین کار آسان را اشتباه انجام دهید ، باعث مرگ درخت خود می شوید . گیاهان چوبی عموما نگهداری سخت تری دارند ، مخصوصا اگر در یک باغ بزرگ باشند . اگر ریشه ها در معرض هوا قرار بگیرند ، ممکن است با آسیب روبرو شوند و از طرفی اگر درخت شما بیش از حد بزرگ شده و فضای زیادی را اشغال کرده ، می توانید آن را به جای دیگر منتقل کنید و در نتیجه می توانید از تکنیک های بیشتر و بهتری برای مراقبت از آن استفاده کنید .

انجام این کار کمی چالش برانگیز است و باید حتما از یک نفر کمک بگیرید . حتما باید از دو دست خود استفاده کنید و خطوط زیر زمین و نوع خاک نیز مطمئن باشید و زمین را از قبل حفر کرده باشید .

علت پیوند درختان:

• تبدیل واریته های قدیمی به واریته های جدید
• اصلاح باغات
• جنبه های تنشی پیوند
• استفاده از ریشه های مقاوم در برابر شرایط نامساعد
• استفاده از ریشه های مقاوم در برابر آفات و بیماری ها
• استفاده از پایه های کوتاه کننده
• استفاده از پایه های مقاوم برای جلوگیری از یخ زدن ریشه ها (برای مرکبات، نارنج از همه مقاوم تر است).
• ترمیم بخش های آسیب دیده
• سرعت بخشیدن به میوه دهی

چه زمانی درخت را پیوند بزنیم ؟

برخی از افراد معتقدند زمان پیوند موقعی است که گیاه در دوره فعالیت خود باشد پس فقط نباید زمانی که گیاه در دوره استراحت قرار دارد ، عمل پیوند را انجام داد. اما این نظریه با اشکالاتی روبرو است :

در این زمان به علت مقدار زیاد شیره نباتی ، در تماس بین پیوندک و پایه در ناحیه مانع ایجاد می شود و پیوندک در شیره نباتی خفه می شود.

حرارت زیاد پیوندک را خشک می کند قبل از آنکه سلولهای طبقه مولده یکی شوند و شیره نباتی کافی به پیوندک برسد.

بهترین زمان برای پیوند زدن :

اواخر زمستان و اوایل بهار

زمان ایده آل برای پیوند درخت ، به نوع گیاه بستگی دارد اما اواخر زمستان و اوایل بهار بهترین زمان برای اکثر گیاهان معرفی می شود . در فصل بهار پس از بیدار شدن پایه و قبل از آنکه شدت جریان شیره نباتی زیاد شود و یا آنکه سرمای اول بهار مانع فعالیت سلولهای قسمت هوایی گیاه گردد، بهتر است پیوند ایجاد شود .

دومین زمان مناسب برای پیوند زدن ، در فصل پاییز است .

پیوند در فصل تابستان توصیه نمی شود و علت آن هم گرمای بیش از حد هواست که به درخت و ریشه آن فشار وارد می کند .

چنانچه گفته ایم در بسیاری از مناطق نیز به دلیل یخ زدگی هوا در فصل زمستان ، نمی توان پیوند را در این فصل انجام داد زیرا حرارت کمتر از ۱۰ درجه در هوای اطراف پیوندک مانع فعالیت سلولهای نامبرده می شود و جوش خوردن پیوند را غیر ممکن می سازد.

بهترین زمان برای پیوند زدن درختان چه ماهی است ؟

بهترین زمان برای پیوند جوانه، خرداد ماه یا اوایل تیر ماه است و بهترین زمان برای پیوند شاخه، اواخر اسفند یا اوایل فروردین است .

زمان پیوند زدن :

بین ۲ تا ۸ ساعت بسته به سایز درخت

زمان کلی:

یک سال زمان می برد تا درخت پیوند زده شده دوباره رشد کند .

هزینه :

صفر

تجهیزات و مواد مورد نیاز:

• بیل باغچه
• آبپاش
• متر نواری
• هرس کننده
• کود گیاهی

یک مکان مناسب انتخاب کنید

قبل از پیوند زدن، تعیین کنید که گیاه شما به چقدر نور نیاز دارد و میزان آب دادن و فضای اطراف آن باید چقدر باشد . مکان جدید باید دقیقا مطابق با نیازهای گیاه باشد مثلا گیاهی را که آب زیاد می خورد را نباید در کنار گیاهی قرار دهید که خشکی را ترجیح می دهد .

سایز ریشه را محاسبه کنید

پهنا و عمق قرار گرفتن ریشه در خاک را محاسبه کنید. به همان اندازه زمین را حفر کنید. در حالت استاندارد می توانید با شصتتان میزان حفر کردن را اندازه بگیرید. پهنای منفذ جدید باید دو برابر ریشه باشد. باید عمق منفذ جدید از منفذ قبلی کمتر باشد، تا دچار گندیدگی ریشه نشوید.

یک سوراخ جدید حفر کنید

قبل از اینکه درخت پیوندی را سر جای خودش قرار دهید، یک سوراخ حفر کنید. هرچه سریع تر ریشه درخت را درون این منفذ قرار دهید. هرچقدر که ریشه ها بلند تر باشد و بیشتر از خاک بیرون زده باشند، احتمال گندیدن آن بالا می رود. زمانی که به ته سوراخ رسیدید، بیش از حد با ریشه به خاک نزنید، زیرا احتمال شکستگی آن وجود دارد.

دوباره حفر کنید. اگر درخت را سر جایش قرار دادید و دیدی که محاسبات شما زیاد هم دقیق نبوده و مقداری از ریشه از خاک بیرون است، دوباره آن را در بیاورید و گودال را عمیق تر کنید تا ریشه بیرون نماند.

درخت را از جای قبلی در بیاورید

زمانی که خاک اطراف درخت را خالی کرده باشید ، می توانید به راحتی با یک بیل انداختن زیر درخت آن را بیرون بکشید و سپس به آرامی آن را وارد جای جدید کنید . اگر درخت شما سنگین و بزرگ است ، به چند نفر دیگر نیاز دارید . درخت را طوری در جای جدید قرار دهید که هیچ خمیدگی در آن وجود نداشته باشد و همچنین نباید به گونه ای باشد که ارتفاع بیشتری نسبت به جای قبلی خود بگیرد و سپس خاک اضافی را به دور و بر گیاه بریزد تا جایش تثبیت شود . کمی به آن آب دهید و با دست میزان خاک ها را تنظیم کنید .

اصلاح خاک

کمی کود گیاهی و خزه را به خاک این درخت اضافه کنید . البته این کار را قبل از پیوند درخت انجام دهید . هیچ منفذ خالی نباید در زیر گیاه وجود داشته باشد و این کار باعث می شود که قدرت ریشه ها بالاتر برود و تلاش بیشتری برای رشد درخت کنند .

مراقبت از گیاه

به اندازه ۵ سانتی سانتی متر لایه رویی خاک را با کود آغشته کنید . البته مراقب باشید که کود را چند سانتی با بیس درخت و ریشه دور نگه دارید و اجازه دهید که جریان هوا وجود داشته باشد . سپس چند بار آب دهید. تابستان اول برای گیاه سخت است ، مگر این که با خوردن آب کافی از پس این سختی ها بربیاید . آب دادن مداوم برای یک پیوند موفقیت آمیز درخت لازم و ضروری است.

راهکارهای اضافه برای پیوند زدن درختان

هرس کردن ریشه یکی از تکنیک هایی است که برای جابجایی و یا پیوند درختان بزرگ به کار می رود . ریشه یک درخت در حالت معمولی ، قطری ۱۱ برابر بزرگ تر از یک سیم معمولی دارد . حال هرس کردن در چنین مواقعی به داد شما می رسد و باعث می شود که کمی درخت خود را سبک تر کنید و جابجایی آن را تسهیل ببخشید و همچنین می توانید تا عمق ۱۰ سانتی متری از ریشه را برش بدهید .

درختانی که ریشه های بسیار ضخیم تری دارند ، باید از افراد متخصص برای جابجایی آن ها کمک گرفت . اگر بخواهید برای درختان بزرگ با دست خودتان یک گودال حفر کنید باعث مرگ آن درخت می شوید .

اگر ریشه درخت شما بیش از چند ساعت در معرض هوای آزاد باقی بماند ، می میرد و در نتیجه باید سرعت کار خود را بالا ببرید و فاصله خارج کردن و کاشت را بیش از حد طولانی نکنید. تا زمانی که گیاه را کامل تثبیت نکرده اید، به آن آب بدهید . این ریشه ها اگر به طور کامل با خاک احاطه شده باشند، می توانند تا هفته ها و ماه ها زنده بمانند .

اگر پیوند زدن را در فصل های گرم انجام می دهید ، حتما باید مراقب نور بیش از حد زیاد و مستقیم باشید و بیش از چند هفته نور شدید به آن نرسانید و همچنین نور کم نیز برای گیاه تازه پیوند زده شده مضر است .

درخت هایی که ریشه های بسیار ضخیمی دارند ، نباید در فصل پاییز پیوند زده شوند ، پیوند آن ها را به فصل بهار موکول کنید . مثل ماگنولیا، بلوط، غوشه و … .

اصل گرفتن پیوند درختان

• پایه و پیوندک باید با هم سازگار باشند .
• لایه زاینده پیوند با لایه زاینده پایه روی هم منطبق باشند.
• عملیات پیوند در زمان مناسب انجام شود .
• سطوح بریده شده در برابر از دست دادن آب محفاظت گردد.
• از گیاه پیوند شده مراقبت شود.

مشخصات پایه خوب در پیوند زنی:

1. پایه باید دارای رشد خوبی باشد.
2. پایه باید مقاوم به املاح آب و خاک و خشکی باشد.
3. پایه باید به آفات مقاوم باشد.
4. پایه باید با پیوندک سازگاری داشته باشد.
5. پایه باید دارای ساقه صاف و بافت قوی باشد.

نشانه های ناسازگاری پیوند در درختان

1. جوش نخوردن پیوندهای انجام گرفته
2. زرد شدن برگ ها
3. خشک شدن گیاه هنگام نهالی
4. تفاوت رشد پایه و پیوندک
5. رشد بیشتر از محل
6. جدا شدن آشکار پایه و پیوندک

تفاوت بین پیوند درختان جوان و درختان قدیمی

تفاوت بزرگ و خاصی بین درختان بالغ و درختان جوان برای پیوند زدن وجود ندارد . البته که درختان جوان تر به دلیل ریشه های کوچک تر، جابجایی راحت تری دارند .

مزایای پیوند زدن درختان

• گیاهی را که دارای ریشه های ضعیفی هستند را با استفاده از پیوند می توان دارای ریشه قوی کرد.
• با پیوند زدن می توان گیاهانی مثل بادام، سیب، گردو که با روش های دیگر نمی توان تکثیرشان کرد ، گروه هایی تولید کرد.
• با عمل پیوند فرم های ویژه ای از رشد را به دست می آوریم.
• با پیوند می توان چند رنگ گل یا چند نوع میوه را بر روی یک پایه ایجاد نمود.
• با انجام عمل پیوند می توان شاخه ای را که میوه می دهد بر روی پایه ای دیگر قرار داده و از آن میوه به دست آورد.

راه های مراقبت از نهال های پیوندی

• پس از انجام پیوند تا قبل از خزان طبیعی نهال ها آنها را مرتب آبیاری کنید.
• از درختان در مقابل سرما با پوشش های سبک محافظت کنید .
• در مقابـل آفتـاب بـرای درختان سـایبان دایمی ایجاد کنید.
• از قیم، برای جلوگیری از شکستن پیوندک استفاده نمایید .
• قسمتی از پایه که بالاتر از پیوندک قرار گرفته است در پیوندهای جانبی قطع شود.
• بالای پیوند را بعد از موفقیت در پیوند جوانه قطع کنید.
• جوانه هایی که در زیر پیوندک شروع به رشد کرده اند ، را حذف نمایید .
• پاجوش ها را حذف کنید .